Od 1 czerwca w kontaktach z polskimi urzędami skarbowymi cudzoziemcy (np. obywatele Ukrainy) będą obowiązkowo musieli posługiwać się numerem PESEL - będzie to obowiązkowy identyfikator podatkowy.

Zmiana ta oznacza, że po 1 czerwca 2021 r. m.in.:

a) pracodawca nie złoży już PIT-11 za cudzoziemca, jeśli ten nie ma polskiego numeru PESEL - nie będzie akceptowane wpisywanie numerów 111111111 albo 999999999 zamiast numeru PESEL,

b) cudzoziemiec składając zeznania PIT-37, aby skorzystać z ulg podatkowych i uzyskać zwrot podatku będzie musiał wskazać numer PESEL,

c) cudzoziemiec będzie mógł wystąpić o nadanie PESEL do celów podatkowych (bez meldunku),

d) cudzoziemcy będą mogli skorzystać z usługi Twój e-PIT i łatwo rozliczyć podatek dochodowy online.

Należy już teraz przygotować się na nowe zmiany. Przyjmując nowego cudzoziemca do pracy warto od razu postarać się o nadanie dla niego numeru PESEL np. pomagając mu z dopełnieniem formalności w urzędzie gminy. W przeciwnym razie, już po wyjeździe cudzoziemca za granicę, możemy mieć problem przy składaniu informacji PIT-11 za 2021 r. na początku 2022 r.

Spora grupa cudzoziemców dotychczas posługująca się numerem NIP będzie również musiała wystąpić o PESEL. Zniesione zostaną numery NIP nadane cudzoziemcom, nieprowadzącym działalności gospodarczej ani nie zarejestrowanym jako podatnicy VAT. Takie osoby będą musiały uzyskać numer PESEL

Dlaczego cudzoziemcy mają problem z uzyskaniem PESEL?

Numer PESEL jest nadawany wraz z dopełnieniem obowiązku meldunkowego. Obowiązek meldunkowy ciąży na cudzoziemcy, który przebywa w Polsce na stale lub czasowo powyżej 30 dni.

Obecnie wielu cudzoziemców zaraz po przyjeździe odbywa przymusową kwarantannę. W przypadku pierwszego wyjazdu dochodzi kwestia nie znajomości języka polskiego i obawy przed wizytą w urzędzie gminy. Problem może sprawić także kwestia udokumentowania miejsca zamieszkania np. przy przebywaniu w hotelu robotniczym. Warto wspomnieć również o mniejszej grupie cudzoziemców, których pobyt w Polsce nie przekracza 30 dni, którzy są zwolnieni z obowiązku meldunkowego, choć mogą być podatnikami.

W konsekwencji wielu cudzoziemców nie melduje się w Polsce, a w konsekwencji nie uzyskuje numeru PESEL.

Jak dotychczas wyglądały rozliczenia podatkowe cudzoziemców?

Dotychczas w kontaktach z urzędem skarbowym obowiązek posługiwania się numerem PESEL miały osoby objęte rejestrem PESEL (nieprowadzące działalności gospodarczej ani niebędące zarejestrowane jako podatnicy VAT).

Natomiast jak wskazałem wcześniej wielu cudzoziemców nie meldowało się w Polsce, w konsekwencji nie byli wpisywani do rejestru PESEL i nie mieli możliwości posługiwania się nim jako identyfikatorem podatkowym. W praktyce takim cudzoziemcom nadawany był czasem numer NIP.

Nowe zasady rozliczania cudzoziemców

Nowe przepisy pozwalają uzyskać PESEL w urzędzie gminy nawet obcokrajowcom, którzy z różnych przyczyn nie mogą się zameldować w naszym kraju. Zmiana umożliwia nadania numer PESEL osobom, które nie wykonały obowiązku meldunkowego lub nie chcą go wykonać, natomiast chcą wypełnić obowiązek podatkowy przez rozliczenie się z urzędem skarbowym.

NIP na PESEL

Zniesione zostaną również numery NIP nadane cudzoziemcom, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej ani nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT.  Osoby takie mogą posługiwać się nadanym im numerem NIP do dnia nadania im numeru PESEL, jednak nie dłużej niż do 1 lipca 2021 r. Od 2 lipca będą mogły posługiwać się wyłącznie numerem PESEL.

Zobowiązano także naczelników urzędów skarbowych do wydawania decyzji o odmowie nadania NIP w przypadku cudzoziemców nieprowadzących działalności gospodarczej ani niebędących zarejestrowanymi podatnikami VAT.

1111111111 lub 9999999999 

Problem czy można złożyć PIT-11 dla cudzoziemca, gdy ten nie ma nadanego numeru PESEL ani NIP występował od kilku lat. Wydawało się, że Ministerstwo Finansów definitywnie zakaże wpisywania ciągu tych samych cyfr (jak 1111111111 czy 9999999999), gdy nie ma numeru PESEL, już do rozliczeń za 2020 r.

Marcin Szymocha 
Doradca podatkowy (nr wpisu 12870) 

Jesteś zainteresowany/a konsultacją? Zapraszam do kontaktu.