Artykuł opracowany 27.02.2024

Rodzice mogą posiadać wiele dzieci, które kwalifikują się na tzw. ulgę na dzieci w podatku PIT. Z biegiem lat dzieci dorastają i zaczynają samodzielne dorosłe życie. W efekcie w którymś momencie kwalifikować do ulgi na dzieci może się już tylko jedno z dzieci, a pozostałe starsze mogą już nie spełniać warunków uprawniających rodziców do skorzystania z ulgi. Powstaje wątpliwość czy korzystając z ulgi na jedno dziecko, w sytuacji, gdy ma się tych dzieci więcej, ale z różnych powodów nie kwalifikują się one na ulgę, to czy do rodziców ma zastosowanie łączny limit dochodów 112 000 zł. Organy podatkowe zajmują w tym zakresie niekorzystne stanowisko, że do takich rodziców mających wiele dzieci, ale z których tylko jedno kwalifikuje się na ulgę na dzieci, ma zastosowanie łączny limit dochodów 112 000 zł. 

Poniżej przedstawiono dwie wybrane niekorzystne interpretacje organów podatkowym w tym temacie.

"Wnioskodawca jest osoba fizyczną. W 2013 r. uzyskał dochody z tytułu wynagrodzenia za pracę oraz z tytułu emerytury. Jego dochód pomniejszony o składki na ubezpieczenie społeczne wyniósł 76 090 zł 69 gr. Wnioskodawca rozliczył się indywidualnie. Przez cały 2013 r. pozostawał w związku małżeńskim. Jego żona uzyskała dochód ze stosunku pracy, który po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne wyniósł 38 309 zł 40 gr. Łączny dochód małżonków po odliczeniach wyniósł 114 400 zł 09 gr. Małżonka Wnioskodawcy dochód za 2013 r. rozliczała indywidualnie - bez odliczenia ulgi na dzieci. Małżonkowie przez 2013 r. sprawowali władzę rodzicielską nad dwójką studiujących dzieci - synem i córką. Syn Wnioskodawcy w 2013 r. uzyskał dochód z tytułu umowy zlecenia w wysokości przekraczającej 3 089 zł. Córka nie przekroczyła ww. limitowanej kwoty. (...)

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny stwierdzić należy, że ograniczenie zastosowania ulgi prorodzinnej polegające na wprowadzeniu limitu dochodów, stosownie do art. 27f ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obejmuje rodziców posiadających jedno dziecko. Przy czym przy określaniu na potrzeby ulgi prorodzinnej liczby dzieci (niezależnie od liczby posiadanych dzieci) należy brać pod uwagę - ze wszystkimi tego konsekwencjami wynikającymi z ww. przepisów ustawy - tylko te dzieci, które spełniają wyżej określone kryteria, tj. dzieci małoletnie, w stosunku do których rodzic dysponuje prawem wykonywania władzy rodzicielskiej oraz wymienione w art. 6 ust. 4 pkt 2-3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dzieci pełnoletnie, które rodzic utrzymuje w związku z wykonywaniem obowiązku alimentacyjnego i które nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów prawo do zastosowania ww. odliczenia w przypadku wykonywania władzy rodzicielskiej w stosunku do córki przysługuje wyłącznie, jeżeli dochody Wnioskodawcy wraz z małżonką w roku podatkowym 2013, po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne nie przekroczyły kwoty 112 000 zł. Jak wynika z opisu stanu faktycznego dochody Wnioskodawcy i jego małżonki wyniosły łącznie 114 400 zł 09 gr, należy więc uznać, że wystąpiła negatywna przesłanka uniemożliwiająca zastosowanie odliczenia od podatku kwoty z tytułu wychowywania córki na podstawie art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych." - Pismo z dnia 25.03.2015 r., wydane przez: Izba Skarbowa w Łodzi, IPTPB2/415-673/14-4/AU

"Z opisu stanu faktycznego wniosku wynika, że Zainteresowani są rodzicami dwójki dzieci wskazanych w zeznaniu podatkowym za 2018 r. - urodzonych w 1997 r. i 2003 r. Syn urodzony w 1997 r. zarobił kwotę na własne potrzeby, która uniemożliwiła Zainteresowanym odliczenie ulgi na dziecko. Syn uzyskał dochód z umów o pracę w wysokości 861,60 zł i 5098,20 zł. Ponadto w 2018 r. Zainteresowani uzyskali dochód ponad 112 000 zł.

Mając na uwadze powołane uregulowania prawne i przedstawiony stan faktyczny stwierdzić należy, że skoro starszy syn Zainteresowanych w 2018 r. uzyskał dochód z tytułu pracy w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 (tj. w kwocie przekraczającej 3 089 zł), to nie została spełniona jedna z przesłanek warunkujących możliwość skorzystania z omawianej ulgi.

Wobec powyższego uznać zatem należy, że w sytuacji gdy Zainteresowani w 2018 r. byli uprawnieni do dokonania odliczeń od podatku w ramach tzw. ulgi prorodzinnej tylko w stosunku do jednego dziecka zachodzi konieczność zastosowania limitu dochodów, zawartego w art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, z uwagi na fakt, że Zainteresowani w 2018 r. łącznie osiągnęli dochód przekraczający 112 000 zł - nie mogą dokonać odliczenia od podatku za małoletnie dziecko w ramach ulgi prorodzinnej." - Pismo z dnia 30.01.2020 r., wydane przez: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, 0115-KDIT2-2.4011.404.2019.2.ES

Podsumowanie

Od podatku na skali podatkowej rodzic/rodzice mogą odliczyć, tzw. ulgę na dzieci, na każde małoletnie dziecko (art. 27f ust. 1 ustawy PIT). Ulgę stosuje się odpowiednio do rodziców utrzymujących pełnoletnie dzieci do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach lub szkolnictwie wyższym w Polsce oraz w innym państwie (art. 27f ust. 6 w związku z art. 6 ust. 4c pkt 3 ustawy PIT). Jednocześnie do ulgi nie kwalifikują się pełnoletnie dzieci, jeżeli w danym roku uzyskały przychody w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej (w 2023 r. limit ten wynosił 19 061,29 zł) - art. 27f ust. 6 w związku z art. 6 ust. 4e ustawy PIT. Tym samym przykładowo dorobienie zbyt dużej kwoty przez uczące się dziecko może pozbawić rodziców ulgi na nie. To jest w praktyce częsta sytuacja. W efekcie, gdy z dwójki dzieci tylko jedno kwalifikuje się na ulgę to organy podatkowe uznają, że do takich rodziców ma zastosowanie limit dochodów 112 000 zł (art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy PIT).