Artykuł opracowany 20.02.2024

W przypadku spółki cywilnej mamy na pierwszym planie aspekt osobowy. Umowa spółki cywilnej jest umową pomiędzy dwoma wspólnikami. Ich sytuacja przypomina niejako dwóch przedsiębiorców działających wspólnie. Stąd są wątpliwości jak rozliczać transakcje pomiędzy spółką cywilną, a jej wspólnikiem, np. prowadzącym dodatkowo jednoosobową działalność gospodarczą lub wynajmującym spółce majątek. Obecnie uznaje się, że takie transakcje są dopuszczalne. Jednak zmieniło się podejście organów podatkowych jakie skutki podatkowe wywierają takie umowy.

Dawne interpretacje indywidualne

Dawniej organy podatkowe nie widziały większych kłopotów z rozliczaniem transakcji pomiędzy spółką cywilną a jej wspólnikiem.

"Faktura, będzie fakturą kosztową dla Zainteresowanego jako wspólnika spółki, proporcjonalnie do udziału w zysku przysługującego w spółce. Jednocześnie kwota wynikająca z tej faktury (w całości) jest przychodem tego wspólnika z samodzielnie prowadzonej działalności gospodarczej." - Pismo z dnia 27.06.2014 r., wydane przez: Izba Skarbowa w Poznaniu, ILPB1/415-332/14-4/TW

"Sam fakt, że wspólnikiem spółki cywilnej jest ta sama osoba, która świadczy usługi na rzecz spółki, nie stanowi przeszkody dla możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów spółki, wydatków na nabycie usług wspólnika - świadczonych przez niego w ramach prowadzonej odrębnie indywidualnej działalności gospodarczej. Jednakże ustalając warunki ww. usług, należy uwzględniać zapisy wskazanego powyżej art. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, ponoszone przez Spółkę cywilną wydatki na zakup usługi polegającej na kompleksowej obsłudze stacji paliw świadczonej przez Wnioskodawcę w ramach indywidualnej pozarolniczej działalności gospodarczej mogą być zaliczone przez Niego do kosztów uzyskania przychodów proporcjonalnie do Jego udziału w zysku spółki cywilnej, z uwzględnieniem warunków określonych w art. 22 ust. 1 ustawy." - Pismo z dnia 31.07.2014 r., wydane przez: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, ITPB1/415-535/14/KK

Aktualne interpretacje indywidualne:

Obecnie jednak dominuje pogląd, że koszty nabycia usługi stanowią przychód/koszt podatkowy wyłącznie drugiego wspólnika. Przykładowo, gdy spółka cywilna (mająca dwóch wspólników dzielących się po 50%) wystawi FV sprzedażową (np. za wykonane usługi) na pierwszego wspólnika na kwotę 10.000 zł, to w podatku dochodowym wyłącznie drugi wspólnik rozpozna 5.000 zł przychodu (np. na ryczałcie) w ramach spółki cywilnej, a pierwszy wspólnik rozpozna 5.000 zł jako koszt w ramach swojej działalności gospodarczej. Natomiast przychód ze spółki cywilnej w części przypadającej na pierwszego wspólnika - pozostałe 5.000 zł nie będzie ani jego przychodem w ramach spółki cywilnej, ani kosztem w ramach działalności gospodarczej, gdyż w tym zakresie jest to usługa wykonana "samemu sobie".

Nowe podejście organów podatkowych przedstawiają poniższe interpretacje.

"W odniesieniu do kwestii powstania przychodu podatkowego w związku ze świadczeniem na rzecz Spółki usług odpłatnego najmu w ramach Pana odrębnej działalności gospodarczej stwierdzam, że skoro wydatki w części przypadającej na Pana (wspólnika Spółki) nie stanowią dla Pana kosztów uzyskania przychodów, to analogiczne - jak w przypadku kosztów uzyskania przychodów - świadczenie "samemu sobie" w tej części nie może skutkować powstaniem przychodu podatkowego."- Pismo z dnia 17.07.2023 r., wydane przez: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, 0112-KDIL2-2.4011.436.2023.2.MM

"W przypadku, gdy jeden ze wspólników Spółki cywilnej (Wnioskodawca) wynajmuje lokal mieszkalny, w ramach działalności gospodarczej prowadzonej na własne nazwisko, którego jest właścicielem, Spółce cywilnej, w której z kolei jest wspólnikiem, to wydatki w części przypadającej na Wnioskodawcę, nie stanowią dla Niego kosztów uzyskania przychodów z tytułu działalności prowadzonej w formie Spółki cywilnej. Uiszczenie czynszu najmu od tej części lokalu mieszkalnego należy uznać za świadczenie wspólnika Spółki cywilnej (Wnioskodawcy) na rzecz "samego siebie". Analogicznie w sytuacji, gdy Wnioskodawca w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą ponosi opłaty za media, takie jak np. woda, prąd, czy gaz, to wydatki te w części przypadającej na Wnioskodawcę, jako wspólnika Spółki cywilnej, nie będą stanowić kosztów uzyskania przychodów." - Pismo z dnia 17.12.2019 r., wydane przez: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, 0113-KDIPT2-1.4011.491.2019.2.ISL

"Gdy jeden ze wspólników Spółki cywilnej (tutaj: Wnioskodawca) wykonuje usługi w ramach indywidualnej działalności gospodarczej na rzecz Spółki cywilnej, w której jest wspólnikiem, to wydatki w części przypadającej na Wnioskodawcę, nie stanowią dla Niego kosztów uzyskania przychodów z tytułu działalności prowadzonej w formie Spółki cywilnej. Zapłatę za usługę w tej części należy uznać za świadczenie wspólnika Spółki cywilnej na rzecz "samego siebie". Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące uregulowania prawne stwierdzić należy, że określając swój dochód do opodatkowania ze źródła jakim jest działalność gospodarcza (jednoosobowa działalność gospodarcza i 50% udział w Spółce cywilnej) - Wnioskodawca nie będzie miał prawa do zaliczenia w koszty uzyskania przychodów 50% wartości faktury wystawionej przez Wnioskodawcę dla Spółki cywilnej, w której jest udziałowcem." - Pismo z dnia 10.11.2020 r., wydane przez: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, 0113-KDIPT2-1.4011.677.2020.2.MD

"Gdy jeden ze wspólników Spółki cywilnej (Pan), w ramach działalności gospodarczej prowadzonej na własne nazwisko, świadczy usługi Spółce cywilnej, w której jest wspólnikiem, to wydatki w części przypadającej na Pana nie stanowią dla Pana kosztów uzyskania przychodów z tytułu działalności prowadzonej w formie Spółki cywilnej. Wykonywanie usług w tej części należy uznać za świadczenie Pana (wspólnika Spółki cywilnej) na rzecz "samego siebie"." - Pismo z dnia 9.06.2023 r., wydane przez: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, 0114-KDWP.4011.28.2023.2.ŁZ

Więcej o nowym podejściu organów podatkowych można przeczytać w artykule: Usługi wspólnika świadczone na rzecz spółki cywilnej a koszty uzyskania przychodów (prawo.pl)

Podsumowanie

Podsumowując obecnie uznaje się, że transakcje pomiędzy spółką cywilną, a jej wspólnikiem są dopuszczalne. Obecnie jednak dominuje pogląd, że koszty nabycia usługi stanowią przychód/koszt podatkowy wyłącznie drugiego wspólnika.